|
сарфланглар! Ва (бахиллик қилиш билан) ўзингизни ҳалокатга ташламанг! Яхшилик қилинг! Албатта Аллоҳ яхшилик қилгувчиларни севади“. [2:194-195]
Аллоҳ Таоло бу оятларда қуйидагиларни баён қилади:
1- Аллоҳ Таоло Масжидул Ҳаромда агар кофирларнинг ўзлари уруш бошлаб қолсалар, уларга қарши уруш қилишга рухсат бериш билан ҳаражни (ноқулайликни) кўтаргани каби бу ерда уруш ҳаром қилинган ойлар борасида ҳам туғиладиган худди шундай ҳаражни кўтаряпти. Яъни, уруш ҳаром қилинган ойларда ҳам агар кофирларнинг ўзлари уруш бошласалар, улар билан жанг қилиш жоиз. Ҳудайбия сулҳида мусулмонлар келгуси йилнинг худди шу сулҳ тузилган ойида, зул-қаъда ойида умра қилишга келишгандилар. Бу умра қазо умраси, деб ном олганди. Чунки у сулҳ тузилган йилнинг ўрнига қилинган умра эди. Мусулмонлар кофирларнинг аҳдларини бузиб қолиш эҳтимоли борлигини ўйлаб, уруш ҳаром қилинган ойда улар билан жанг қилсак, қандоқ бўларкин, деб бошлари қотиб турганди. Шунда Аллоҳ Таоло мана шу оятни нозил қилиб, уларга
الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ
(уруш ҳаром қилинган ой уруш ҳаром қилинган ой муқобилида бўлади) эканлигини билдирди. Яъни, агар улар сизлар билан уруш қиладиган бўлсалар, уларни ўлдиринглар. (قِصَاص ) сўзи жазодаги бир хилликни, жазонинг жиноятга яраша бўлишини англатади.
Пайғамбар с.а.в. уруш ҳаром қилинган ойларда то душман тараф ҳужум бошламагунига қадар ғазот қилмасдилар. Душман тарафдан ҳеч қандай ҳужум бўлмаса, қуролни қўлга олмасдилар. Аҳмад Жобир р.а.дан ривоят қилган ҳадисда шундай дейилган. Пайғамбар с.а.в. уруш ҳаром қилинган ойларда биринчи бўлиб уруш бошламаганлар. Душман тараф уруш бошлаб қолса, улар билан жанг қилардилар ёки уруш олдинроқ бошланган бўлиб, уруш ҳаром қилинган ой кириб қолган бўлса, жангни давом эттирардилар. Пайғамбар с.а.в. умрадан тўсиш ишини музокара қилиш учун Усмон р.а.ни элчи қилиб юборгандилар. Ҳудайбияда турган пайтларида у кишига Усмон р.а. ўлдирилди, деган хабар келиб қолди. Шунда у зот дарахтнинг остида бир минг тўрт юз нафар саҳобалари билан мушрикларга қарши жанг қилишга байъат қилдилар. Бу иш уруш ҳаром қилинган ойда зул-қаъда ойида юз берганди. У кишига Усмоннинг ўлдирилмагани ҳақида хабар келганида бу ишдан тўхтадилар.
Макка фатҳ этилиб, Ҳунайн кунида Ҳавозин жанги бўлганидан кейин тор-мор этилган кофир қўшинининг қолдиқлари Тоифга қочиб бориб беркиндилар. Пайғамбар с.а.в. уларни ортидан қувиб бориб,
140-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208